Półwsie Zwierzynieckie

„Na Półwsiu — lokowanym na prawie niemieckim, z wydzielonej części Zwierzyńca przez przeoryszę ss. Norbertanek Stredkę (1327 r.) — rolę głównej arterii pełniła od zawsze wytyczona jeszcze w średniowieczu droga, nazwana u progu XX wieku ulicą Kościuszki. Prowadziła ona niegdyś tylko do klasztoru Norbertanek i kościoła Najświętszego Salwatora, później przedłużono ją (dziś ul. Księcia Józefa) w kierunku przeprawy do Tyńca i Bielan. W połowie XIX wieku przebudowana ulica Kościuszki zyskała znaczenie strategiczne — połączyła fortyfikacje powstającej właśnie Twierdzy Kraków. Przez długi czas wśród niskiej, podmiejskiej zabudowy najwyższym budynkiem ulicy był siedemnastowieczny Dwór Łowczego — dziś pięknie odnowiony i zaadaptowany przez wydawnictwo Znak (ul. Kościuszki 37).

W roku 1910 Półwsie wraz ze Zwierzyńcem zostało włączone do Krakowa. Niebawem na wzgórzu salwatorskim ukończono budowę efektownie rozplanowanego Osiedla Urzędniczego, wzorcowego miasta-ogrodu (1909-1913).

Częścią dawnego Półwsia Zwierzynieckiego są również Błonia — jedyna w swoim rodzaju łąka w centrum wielkiego miasta. Kiedyś należała do ss. Norbertanek, które przekazały ją miastu w roku 1366, w zamian za dom przy ulicy Floriańskiej. Kamienica spłonęła kilka lat po transakcji, co stało się początkiem ciągnącego się przez wieki sporu między zakonem a Radą Miejską. Norbertanki pożałowały bowiem niefortunnej transakcji i próbowały odzyskać Błonia, odwołując się do króla i Stolicy Apostolskiej. Bezskutecznie — wielkie pastwisko, jakim były Błonia, pozostało przy mieście, zakon musiał się zadowolić pogorzeliskiem”.