Zdjęcie przedstawia słynnego krakowskiego architekta Adolfa Szyszko-Bohusza, autora m.in. projektu Willi Spissów w Przegorzałach, z żoną i dzieckiem. W Przegorzałach znajduje się także Willa Baszta, zaprojektowana przez Szyszko-Bohusza pod koniec lat 20. jako jego własny dom. Willa Baszta sąsiaduje z wybudowanym podczas okupacji zamkiem, który jest jednym z niewielu przykładów architektury III Rzeszy w Krakowie.

ADOLF SZYSZKO-BOHUSZ – ARCHITEKT POLSKI ODRODZONEJ   

autor: arch. Tadeusz Barucki (SARP Warszawa): „Adolf Szyszko-Bohusz. Wstęp do wspomnień” – tekst wystąpienia z konferencji zorganizowanej przez Krakowski Oddział SARP oraz Stowarzyszenie Historyków Sztuki dla upamiętnienia przypadającej na 2013 rok 130. rocznicy urodzin Adolfa Szyszko-Bohusza.

Szyszko-Bohusz Adolf, Ludwik, urodzony 1 września 1883 w Narwie (Rosja, dziś Estonia) zmarł 1 października 1948 w Krakowie. Syn Polikarpa Szyszko-Bohusza, inż. technologa i Marceliny z Rząśnickich, inż. architektki; dr architekt, konserwator architektury i jej historyk oraz dydaktyk – profesor w uczelniach architektonicznych, ochotnik 6 pułku Legionów (1915-1916), reklamowany z wojska do odbudowy Wawelu. Po szkole wstępnej w Narwie i gimnazjum klasycznym w Tallinie (1894-1895) oraz ukończeniu, z odznaczeniem, gimnazjum klasycznego w Petersburgu (1895-1902), studiował m.in. pod kierunkiem prof. Leona N. Benoit, specjalisty od architektury zabytkowej, na Wydziale Architektury Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu, który ukończył, wykonując pod kierunkiem prof. Leona N. Benoit projekt dyplomowy pt. Kurhaus w stylu rokoko, również z odznaczeniem (1902-1909), otrzymując złoty medal oraz nagrodę pieniężną w wysokości 2 000 rubli, umożliwiającą mu poznanie w następnych latach architektury Austrii, Czech i Moraw (1909-1910). Notatki z tych lat, swoiste zapisy i szkice architektoniczne zapoczątkowały jego podobne działania w odniesieniu do architektury Polski, podzielonej wówczas między 3 zaborców, które podjął w porozumieniu z Komisją Historii Sztuki Akademii Nauk w Krakowie. Już od roku 1902 współpracuje z Zygmuntem Glogerem, wykonując mu pomiary i rysunki zabytkowych obiektów drewnianych. Od roku 1905 współpracuje też z M. Sokołowskim w Komisji do Badań Historii Sztuki w Polsce Akademii Umiejętności w Krakowie, zostając w roku 1908 jej członkiem, a w roku 1910 sekretarzem. W roku zorganizowano w Krakowie wystawę rysunków z jego podróży studialnych. Ponieważ był to swoisty fundament późniejszej całej jego działalności, to przytoczyć tu trzeba jej ówczesną informację zamieszczoną w Krakowie w czasopiśmie „Architekt” (styczeń 1/1911).

 Akademia Umiejętności w Krakowie przystępuje do bardzo dla historyj sztuki doniosłego wydawnictwa Materiały do historyj architektury w Polsce. Monumentalna ta publikacya będzie wychodziło w zeszytach, obejmujących zdjęcia z zabytków architektury kościelnej i świeckiej oraz ornamentów rzeźbionych, wiążących się organicznie z architekturą. (Program zakreślony jest na wielką skalę, a zrealizowanie go będzie z natury rzeczy kwestyą szeregu lat, gdyż wydawnictwo to ma objąć zabytki architektury aż do początku XIX w. Do tablic dodany będzie tekst objaśniający i ustalający główne daty budynku na podstawie materyału archiwalnego. Plany, elewacye, przekroje etc. wykonywać będzie architekt p. Adolf Szyszko-Bohusz.

MATERIAŁY DO HISTORYI ARCHITEKTURY W POLSCE

Mimo że zapowiedziane wydawnictwo nigdy się nie ukazało, to prace prowadzone w związku z nim przez Adolfa Szyszko-Bohusza stały się merytoryczną podstawą jego dalszej wielokierunkowej działalności, której dorobek przedstawiony będzie tu chronologicznie, w odrębnych działach merytorycznych. Przed podaniem tak właśnie przedstawionego dorobku wyjaśnić trzeba, te od chwili ukończenia studiów, to jest od roku 1909 stałym miejscem pobytu A. Szyszko-Bohusza był Kraków, z okresem od 1912 do 1919 roku, kiedy związany był również ze Lwowem oraz od 1928 do 1939, kiedy w podobny sposób dojeżdżał do Warszawy. 

Publikacje (ponad 80 pozycji): „Kościół i cmentarz warowny w Kleczkowie” – (w) Sprawozdania Kom. Hist. Sztuki, 1906; „W kwestii restaurowania zabytków architektury” – (w) „Architekt,910 nr.11; „Architektura kościoła NMP w Krakowie w historii budownictwa polskiego”, Kraków 1913, „Rocznik Architektoniczny; Prace uczniów prof. Szyszko-Bohusza w Szkole Politechnicznej Lwowskiej 1912-1913″, nakładem własnym, Lwów 1913; „Stosunek sztuki nowożytnej do konserwacji zabytków”, (w) „Rocznik arch.” 1913, str. 12; „Zadania polskiej architektury nowoczesnej”, (w) „Czasopismo techniczne”, XXXI Lwów 1913, str.14-19; „Trzy nasze zamki: Czersk, Chęciny, Ogrodzieniec”, (w) „Sprawozdania Komisji do Badań Historii Sztuki w Polsce”, 1912, t. 8, s. 240-258; „Dwa kościoły jednonawowe Kgsice i Potok Wielki”, (w) Sprawozdania Kom. Hist. Sztuki 1913; „Zadania z polskiej architektury nowoczesnej”, (w) „Czasopismo Techniczne” 1913; „Dawne zabytki architektury kościelnej w Polsce i na Litwie” (w) „Spraw. Kom. Hist. Sztuki”, 1914; „Beszowa, Skalbmierz i system krakowski”, (w) Spraw .Kom. Hist. Sztuki”, 1915 z. 1-2, s. 45- 65; Wstęp do książki J. Piotrowskiego „Lernberg” 1917; „Wnętrza Wawelskie” (w) „Rzeczy piękne” R.I 1918; kościele romańskim odkrytym pod zachodnim skrzydłem Zamku na Wawelu, (w) „Spraw. PAU” 1919; „O przyszłości Wawelu”, (w) „Rzeczy piękne” R1,919, str. 1-3; Materiały do architektury bóżnic w Polsce”, (w) Prace Komisji Historii Sztuki. [Kraków] 1927 t.4 z. 1, s. 1-25; „Rotunda Świętych Feliksa i Adaukta pw. NMP na Wawelu”(w), Rocznik Krakowski T. XIII, 1918, 5.51-80, „O najstarszych budynkach na Wawelu”, (w) „Prace Kom. Hist. Sztuki” 1922, s. 11; „Z historii romańskiego Wawelu, Pierwsza katedra romańska”, (w) Rocznik Krakowski T. XIX, 1923, s. 1-23, ASB i Muczkowski Józef, „Rotunda Św. Feliksa i Adaukta” (dodatek w) Rocznik Krakowski T. XIX, 1923, s. 23-27; „Podhorce”, (w) „Sztuki Piękne” 1924, nr. 2, s.159; „System nauczania architektury, (w) „Architekt” 1925, nr. 6; „Walka o kulturę architektoniczną Krakowa, (w) „Architektura i Budownictwo,928, nr. 4, wspólnie z J. S. Łuszczkiewiczem (w) „Architektura i Budownictwo” IV//1928, str.171-176; wspólnie z J. S. Łuszczkiewiczem „Uwagi w sprawie potrzeb architektury polskiej”, (w) „Nauka Polska” 1929, nr. 3; ,,W sprawie Wydziału Architektury w Akademii Sztuk Pięknych”, (w) „Czas, 3.10.1929; „Wawel średniowieczny”, (w) Rocznik Krakowski, T. XXII, 1932 s. 17-46; „Studia nad Katedrą Wawelską”, (w) „Prace Kom. Hist. Sztuki” 1936, t. VIII; „Pozostałości romańskie w katedrze na Wawelu”, (w) Rocznik Krakowski T. XXVIII, 1937, s. 246-247; „Odpowiedzi na ankietę o współpracy architektury, rzeźby i malarstwa, (w) „Głos Plastyków” 1946 R II; „Ruiny na Ostrowie jeziora w Lednicy”, (w) „Sprawozdania PAU” 1948; „Druga katedra romańska na Wawelu”, (w) „Biul. Hist. Sztuki i kultu,194..Gene-za planu gotyckiej katedry na Wawelu”, (w) „Biul. Hist. Sztuki i Kultury” 1946; „Opactwo Tyniec-kie”, (w) „Tygodnik Powszechny” 16/1947, str. 6-7; „Wawel pod okupacją niemiecką. Wspomnienia z lat 1939-1945″ (w) Rocznik Krakowski T. XXXI, 1949-67, s. 153-182. W maszynopisie pozostawił „Podręcznik do konserwacji zabytków – część I” napisany w latach 1940-47 jak również materiały nieopublikowane jak np. „Wawel r. 1937,49 stron), „Abecadło powodzeń narodu polskiego” 1938 (stron 18) czy „Stare baszty i mury obronne Krakowa,940 (6+5 stron).

Projekty (Pr) i realizacje(R) obiektów współczesnych (ponad 100): Kościół p, cukrowni „Zagłoba” (1907), proj. konkursowy; Synagoga Tempel w Charkowie, proj. konkursowy (1909); Kościół wiejski w kieleckiem, (Pr) 1909; Cerkiew w m. Roś (gub. Grodzieńska) (Pr) 1909; Elewacja kamienicy Johna w Warszawie (pro, konkursowy, zakup) 1910; Szkoła w Różanym Stoku, (R), 1910; Dwór w Nowej Sieniawie (Pr) 1910; Biblioteka Jagiellońska w Krakowie (proj. konkursowy) 1911; Przebudowa Banku Przemysłowego. w Krakowie (proj. konkursowy, II nagroda.) 1911; „Palace Hotel Bristol” w Krakowie (pro, konkursowy, zaszczytna wzmianka) 1912; Dom stolarza na Wystawie Architektury i Wnętrz w Otoczeniu Ogrodowym w Krakowie (R) 1912; Dom przy pl. Mariackim 7 w Krakowie (R) 1912; Dwór w Niepowici (Pr.. konkursowy, I zakup) 1913; Gmach Uniwersytetu we Lwowie, z M. Burstinem (proj. Konkursowy, II nagroda równorzędna) 1913; Gmach Akademii Górniczej w Krakowie (proj. konkursowy, III nagroda równorzędna) 1913; Dom przy ul. Zwierzynieckiej 13 w Krakowie (R), 1913; Willa własna przy  ul. Cytadelnej 14 we Lwowie (Pr.) 1913; Przebudowa willi dr Komornickiego na Dębnikach w Krakowie, wnętrza, wsp. H. Jasieński, (R) 1918; Drukarnia Trzebińskiego, ul. Żeromskiego 28 w Radomiu, (R), 1.918; Kościół p.w. Opatrzności Bożej i budynek Księży Misjonarzy we Lwowie (Pr) 1921; Gmach Min. Rob. Pub. w Warszawie (proj. konkursowy) 1921; Rozbudowa Targów Wschodnich we Lwowie (proj. konkursowy, nagroda równorzędna) 1921; Muzeum Narodowe w Krakowie (proj. konkursowy) 1922; Gmach PKO przy ul. Wielopole w Krakowie, wsp. B. Treter, A. Tichy (R) 1922-28; Domy mieszkaniowe PKO, ul. Zyblikiewicza 5 w Krakowie, (R) 1923-27; Przebudowa ASP w Krakowie (Pr) 1924; Dom Zdrojowy i Teatr w Krynicy (Pr) 1925; Zakrystia przy kościele w Ruszczy (R) 1925; Katedra w Katowicach (proj. konk. II nagr. równorzędna), 1925; Gmach Kasy Chorych w Krakowie (proj. konk. I nagr.) 1925; Seminarium Nauczycielskie w Pszczynie (proj. konk. III nagr. równorzędna) 1925; Dom Zdrojowy i Teatr w Krynicy (proj. konk.), 1925; Poczta w Częstochowie, wsp. F. Tadanier, (R) 1925-26; Pensjonat Zakładu Pensyjnego ze Lwowa (proj. konk. zakup), 1925; Kościół św. św. Piotra i Pawła w Trembowli (proj. konk. i R) 1926-30; Pomnik gen. J. Bema w Tarnowie (R) 1927-29; Pensjonat „Felicja” w Krynicy (proj. konk. zakup) 1928; Dom Pątniczy w Częstochowie (Pr) 1928; Sierociniec w Częstochowie (Pr) 1928; Pensjonat J. Kiepury w Krynicy (Pr) 1928; Pensjonat „Lwigród” w Krynicy (Pr) 1928; Hotel „Bristol” w Krynicy (Pr) 1928; Biblioteka Jagiellońska w Krakowie (proj. konk.) 1928; Oficerski Dom Wypoczynkowy w Krynicy (R) 1928; Willa własna „Zameczek” w Przegorzałach (R), 1928-29; Pensjonat „Warszawianka” w Żegiestowie (R) 1929; Zameczek Prezydenta RP w Wiśle (R) 1929-31; Dm Zdrojowy w Żegiestowie (proj. konk. I nagr. i R), 1928-31; Dom mieszkalny „Feniks” przy Rynku Głównym w Krakowie – 14 projektów alternatywnych – (R) 1928-32; Pensjonat „Warszawianka” w Żegiestowie (R) 1929; Zameczek Prezydenta RP w Wiśle (R) 1929-31; Willa p. Spissów w Przegorzałach (R) 1930; Gimnazjum przy klasztorze Paulinów na Skałce w Krakowie (R), 1930-31; Dom im. Marszałka J. Piłsudskiego w Oleandrach w Krakowie, wsp. S. Strojek – część (R), 1931; Świątynia Opatrzności w Warszawie (proj. konk.) 1931; Bazylika Morska w Gdyni (proj. konk.) 1932; Rozbudowa kościoła w Sokolinie (R) 1933; Dom Plastyków w Krakowie, wsp. J. Głódek, część, (R) 1934; Wybór lokalizacji pod kopiec J. Piłsudskiego na Sowińcu, 1934; Regulacja pl. Św. Ducha w Krakowie (Pr) 1935; Kaplica grobowa w Strzelcach (Pr) 1935; Regulacja pl. J. Piłsudskiego w Warszawie (proj. konk.) 1935; Pomnik – Mauzoleum Faustyna Socjuszaa w Lusławicach, (R) 1936; 2 wille przy ul. Domeyki w Krakowie (R) 1936-38; Fasada Kamienicy „Pod św. Anną” przy Rynku Głównym w Krakowie, (R), 1938; Pałac Prezydenta Litwy w Kownie (proj. konk. międzynarodowy, I nagr.) 1939; Kościół w Biadolinach Radłowskich (Pr) 1940; Gmach „Wartenberg” w Przegorzałach, wsp. Richard Pfob, Hans Petermair, (R) 1941-43; Przebudowa kościoła w Prandocinie (Pr) 1943; Willa dr Lipińskiego w Krakowie (Pr) 1944; Nowa willa własna w Przegorzałach (Pr) 1945; Przebudowa gmachu Wydz. Arch. Wydziałów Politechnicznych AGH w Krakowie (Pr) 1945; Kościół w Jaśle (Pr) 1947; Kościół i klasztor Dominikanów w Poznaniu, wsp. W. Czarnecki (R) 1946-48; Kościół MB Nieustającej Pomocy w Buczach (R) 1946-1947; Kościół w Tarnowie-Klikowej, (R) 1947; Kościół w Zaborowie (Pr) 1947; Plebania w Wieluniu (Pr) 1947; Kościół NMP Dobrej Rady w Prokocimiu, wsp. Z. Gawlik, W. Zin 1948-1957; Kościół św. Aleksandra w Warszawie (proj. konk. I nagr.) z Witoldem Korskim, 1948; Kościół św. Aleksandra w Warszawie (proj. konk. IV nagroda) 1948; Pomnik R. Millera, szkice (Pr) 1948; Gmach NBP w Warszawie z J. Żórawskim (proj. konk.) 1949.

Praca dydaktyczna: Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie, docent, katedra Architektury Zabytkowej (1912); Uniwersytet Jagielloński, Kraków, wykładowca (1910); Wydział Architektury Politechniki Lwowskiej, profesor, Katedra Architektury Nowoczesnej (1913-18); Doktorat na Politechnice Lwowskiej: „Kaplica śś. Feliksa i Adaukta” (1919), UJ Kraków (1920); ASP Kraków, profesor (1920-), Rektor (1924-29); Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej, Katedra Architektury Monumentalnej (1932-39); Tajne nauczanie architektury w okresie okupacji w mieszkaniu własnym, ul. Sobieskiego, Kraków (1940-44); Wydział Architektury przy Wydziałach Politechnicznych AGH w Krakowie – inicjator utworzenia, dziekan, profesor, Katedra Architektury Monumentalnej i Katedra Konserwacji Zabytków (1945-48). Jako ówczesny kierownik Odbudowy Zamku Wawelskiego udostępnił do nauczania Wydziałowi Architektury pomieszczenia na Wawelu w budynku Kuchni Królewskich (1945-46).

Działalność malarsko-rzeźbiarska: Mimo że ta dziedzina twórczości pozostaje w cieniu zasadniczej działalności A. Szyszko-Bohusza trzeba jednak zanotować, że był on też uznanym twórcą miniatur portretowych, a także płócien, które spotykano na aukcjach w galeriach sztuki, jak np. „Staw”. Jego wyczucie formy rzeźbiarskiej potwierdzają natomiast elementy wyposażenia, a nawet figuralne formy w projektowanych, czy też rekonstruowanych przez niego kościołach. A. Szyszko-Bohusz oceniany jest w literaturze i przez krytyków – głównie dzięki swemu gmachowi PKO w Krakowie – jako przedstawiciel petersburskiego klasycyzmu, zazwyczaj bez dostrzegania jego znacznie wcześniejszych – racjonalistycznych w swym założeniu i wyraźnie dążących ku modernizmowi – dzieł, jak choćby dom rzemieślnika na wystawie w Krakowie w roku 1912, czy też projekt własnej willi we Lwowie (1913), a także realizowania w tym samym czasie w zupełnie innej konwencji stylistycznej, wręcz rokokowej kaplicy w Jasnogórskim Wieczerniku (1920-27). Umniejsza to niekorzystnie bogaty – sięgający niebawem po zdecydowaną nowoczesność – temperament twórczy A. Szyszko-Bohusza, rzutujący też na jego działalność w rekonstrukcji zabytków architektury, w której – poddawany ostrej krytyce – chciałby mieć znacznie większe możliwości swobodnego działania. Najlepiej wyjaśnia to jego wypowiedź z polemiki tamtego czasu.

Czyż nasz restaurator nie powinien być przede wszystkim artystą? Czyż nie powinien dbać o to, by w restaurowanym gmachu złożyć na wsze czasy jaką, pamiątkę naszej kultury i sztuki? Obowiązkiem społeczeństwa jest dać możność artystom tworzyć, a nie tylko imitować w imię źle rozumianego pietyzmu

Poglądy te przy równoczesnych łatwych kontaktach z najwyższymi władzami państwa – był projektantem rezydencji Prezydenta RP na Zamkach Królewskich na Wawelu i w Warszawie oraz Zameczku Myśliwskiego w Wiśle – nie ułatwiały mu życia w zawodowym środowisku, zwłaszcza po zakończeniu wojny, kiedy w zmienionych warunkach politycznych oskarżony został o kolaborację z Niemcami z racji jego pracy w czasie okupacji niemieckiej na Wawelu. Odpowiedni proces (1946) wykazał jego działalność tam na polecenie władz Polski Podziemnej od chwili ewakuacji skarbów wawelskich w 1939 roku, przez obserwowanie działalności niemieckiej na Wawelu, aż po ratowanie – w miarę możliwości – przed rabunkiem dalszych dzieł sztuki, co nie zmieniło decyzji pozbawiającej go kierownictwa odbudowy Zamku Wawelskiego. Nie zwrócono mu też – mimo starań – zabranej przez Niemców willi „Zameczek” w Przegorzałach. Od tego czasu jego działalność związana była jedynie z zorganizowanym nauczaniem (dzisiejsza Politechnika Krakowska) i prywatnie wykonywanymi projektami. W tej sytuacji pewnym zaskoczeniem była otrzymana – niedługo przed śmiercią – nominacja na doradcę prezydenta Bolesława Bieruta do spraw Wawelu.

Działalność publicystyczna: Współpraca wraz z J. Sas-Zubrzyckim z „Czasopismem Technicznym” we Lwowie, około 1918, Redaktor czasopisma „Architekt”, Kraków 1925-31, autor artykułów w czasopismach „Architekt”, „Głos Plastyka” w Krakowie i w prasie codziennej Krakowa jak i w czasopismach ogólnokrajowych jak „Architektura i Budownictwo”, „Rzeczy Piękne”, „Sztuki Piękne”, „Czas, czy „Tygodnik Powszechny”.

Działalność społeczno-zawodowa: sekretarz Komisji Historii Sztuk ,,AU Kraków 1908; członek Komitetu Wykonawczego wystawy „Architektura w otoczeniu ogrodowym” Kraków 1912; członek Stowarzyszenia Artystów Sztuki Polskiej (1912); współzałożyciel Warsztatów Krakowskich 1913; współpracownik Centralnej Komisji Ochrony Zabytków w Wiedniu 1914; inicjator akcji zakupu cegiełek na odbudowę Wawelu 1920; Honorowy filister korporacji Capitolii w Krakowie 1926-39; prezes Kola Architektów w Krakowie do 1929; prezes Związku Architektów Województwa Krakowskiego 1929-34; członek Tymczasowej Rady Miejskiej w Krakowie 1931-33; prezes Oddziału SARP w Krakowie 1937; prezes ZG SARP 1938-39; członek i prezes ZPAP w Krakowie 34; Członek Zarządu Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie; członek zarządu Zrzeszenia Profesorów i Docentów Szkól Akademickich; członek Komitetu Org. Budowy Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie 1924; członek Akademii Nauk Techn. w Warszawie 1932-39; członek Wydziału Technicznego Warszawskiego Towarzystwa Naukowego 1933-39; członek Obozu Zjednoczenia Narodowego 1936-39; poseł na Sejm RP 1938-39 z listy ONZ; członek Tajnego Komitetu Wawelskiego w Krakowie 1939-45.

Odznaczenia: Złoty Medal ukończenia Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu 1909; Medal Międzynarodowej Wystawy w Rzymie 1911; Krzyż Oficerski Odrodzenia Polski 1921; na liście najbardziej zasłużonych osobistości w plebiscycie IKC w roku 1922; Krzyż Komandorski Odrodzenia Polski 1928; Krzyż Legionów 1922; Złoty Krzyż Zasługi 1931; Krzyż Niepodległości 1932; Węgierski Krzyż Zasługi; Krzyż Komandorski Korony Rumuńskiej; Medal Uniwersytetu w Pittsburghu (USA) 1939; Wystawa Jubileuszowa Adolfa Szyszko-Bohusza w Pałacu Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie, grudzień 1945 – styczeń 1946; Wojewódzka Nagroda Artystyczna w Krakowie 1947; Wystawa Adolfa Szyszko-Bohusza w OW SARP Warszawa 1954; la Szyszko-Bohusza w Krakowie – Przegorzałach, Płaskorzeźba z wizerunkiem (autorstwa Stefana Dousy) w budynku Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej, ul. Warszawska 24, 1985; tablica pamiątkowa na budynku ZPAP w Krakowie 2011. 

Adolf Szyszko Bohusz zawarł związek małżeński z Stefanią Rzepko z Łaskich (1885-1967) inż. architektką i miał córkę Sławę Marię, po mężu Celewiczową (1914-2000). Zmarł 1.10.1948 w Krakowie i został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie w grobowcu projektu jego ucznia i asystenta prof. arch. Witolda Korskiego. 

Bibliografia:
Barucki T. „Słownik biograficzny techników NOT” Zesz. 14, str. 169-174;
Barucki T. „Twórczość A. Szyszko-Bohusza na rzecz zakonu o.o. Paulinów” (w) Kwartalnik Urbanistyki i Architektury PAN, Warszawa, 1/02 s.76-80;
Bochnak A. „ś.p. Adolf Szyszko-Bohusz (1883-1948) [nekrolog]”, (w) Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, 1948, s. 171-173;
Borusiewicz-Lisowska M. „Działalność architektoniczna Adolfa Szyszko-Bohusza na tle epoki”, 1973, Doktorat niepublikowany w zb. Archiwum UJ;
Borusiewicz-Lisowska M. „Nurty twórczości architektonicznej A. Szyszko-Bohusza”, (w) Teka Komitetu UiA, T. XI, 1977,s. 131-137;
Borusiewicz-Lisowska M. „Podłoże i przemiany historyzmu w twórczości A. Szyszko-Bohusza”, (w) Teka Komisji UiA, T. XIII, 1979, s. 151-156;
Borusiewicz-Lisowska M. „W setną rocznicę urodzin A. Szyszko-Bohusza. Tendencje modernistyczne w twórczości”, (w) Teka Komisji UiA, T. XIX, 1985, s. 199-205;
Gaczoł A. „A. Szyszko-Bohusz” (w) Daliszewski Z. „Polski słownik biograficzny konserwatorów zabytków”, Poznań 2011, t. 2 s. 255-257;
Łoza S. „Architekci i Budowniczowie w Polsce”, Warszawa, 1954, s. 304-305; Nitsch A. „Słownik architektów i budowniczych w Polsce działających”, maszynopis, 1990, archiwum ZG SARP Warszawa, s. 242-245;
Szmidt B. „O twórczości A. Szyszko-Bohusza, (w) Architektura nr”, (35),1954, s. 265-273 Śród ka A., Szczawiński P. „Biogramy uczonych polskich”, Cz. IV:
Nauki techniczne, Wrocław 1988;
Śródka A. „Uczeni polscy XIX-XX stulecia”, t. IV, Warszawa 1998;
Szyszko-Bohusz. A. Odręczne notatki ASB udostępnione autorowi biogramu przez córkę Sławę w 1960 roku.

Więcej informacji na temat Adolfa Szyszko-Bohusza:

Życiorys na stronie Wikipedia
Profil na Culture.pl
Artykuł o jego życiu i twórczości w Dzienniku Polskim
W roku 2013 nakładem Instytut Architektury wyszła książka pt. Adolf Szyszko-Bohusz: architekt, który zaprojektował „wszystko”