Kościół Chrystusa Króla

Rzymskokatolicki kościół parafialny jezuitów, znajdujący się w Krakowie, w Dzielnicy VII Zwierzyniec w Przegorzałach przy ul. Zaskale 1. Jest już czwartą budowlą sakralną powstałą w tym miejscu.

Posiadłość w Przegorzałach (wtedy podkrakowskiej wsi) kupili krakowscy jezuici w roku 1888 z przeznaczeniem na miejsce wypoczynku. W roku 1890 rozpoczęto rozbudowę willi oraz budowę pierwszej kaplicy. Prace te powierzono architektowi Stanisławowi Krzyżanowskiemu. W 1949 roku rozpoczęto rozbudowę kaplicy. Jej projektantem i wykonawcą był Władysław Stupnicki.

16 kwietnia 1950 roku kardynał Adam Sapieha erygował parafię w Przegorzałach. Pierwszym proboszczem był ks. Stanisław Bąk (lata 1950–1967), który bardzo zapadł mieszkańcom w pamięć. Przegorzalanie często wspominają również ks. Tadeusza Loskę (lata 1996–2001).

Dla ozdobienia ołtarza w odnowionej kaplicy dr Maria Spiss podarowała w roku 1952 olejny obraz przedstawiający wędrowca całującego Chrustusa, pędzla Józefa Unierzyskiego (ucznia i zięcia Jana Matejki). Wisiał on w głównym ołtarzu kaplicy do roku 1967. Wcześniej obraz ten znajdował się u rodziny Spissów w kamienicy przy ul. Szlak. Podczas II Wojny Światowej kamienica została zbombardowana, wybuchł pożar, jednak obraz udało się uratować. Tadeusz Spiss oddał uszkodzony po pożarze obraz do konserwacji. Dr Maria Spiss chciała ofiarować obraz do głównej nawy kościoła w Przegorzałach. Ludwik Spiss (syn pani Marii) opowiada, że co prawda jego stryj Tadeusz wyraził zgodę na podarowanie obrazu przegorzalskiej parafii, ale ks. Bąk początkowo nie wierzył w autentyczność obrazu, twierdząc, że oryginał uległ całkowitemu zniszczeniu podczas wojny. Ostatecznie udało się przekonać proboszcza do walorów artystycznych obrazu. Dzieło – do dziś znajdujące się w kościele w Przegorzałach – przeszło później kolejną, gruntowną konserwację.

W roku 1967 nastąpiła kolejna, trzecia przebudowy kaplicy. Autorem projektu był artysta plastyk Wiktor Ostrzołek, którego autorstwa są także witraże w oknach przedstawiające sceny ze Starego i Nowego Testamentu: UkrzyżowanieOstatnią WieczerzęOfiarę IzaakaOfiarę Melchizedeka i Ofiarę Abla.

Czwartą rozbudowę i modernizację świątyni przeprowadzono w latach 1970-1973, według projektu Wojciecha Pietraszewskiego.

Ostateczny jej wygląd i wystrój jest dziełem mieszkańców Przegorzał, małżeństwa Heleny i Romana Husarskich – artystów plastyków, oraz ich córki Joanny Husarskiej-Chmielarz i jej męża Adama. Ich autorstwa są stacje drogi krzyżowej w formie fryzu na ścianie wewnątrz kościoła oraz dekoracja zewnętrzna: mozaika Modlitwa w Ogrójcu na fasadzie, Zwiastowanie i Sąd Ostateczny na elewacjach bocznych. Przy wykonywaniu kutych elementów współpracował Tadeusz Nowotarski, kowal z Przegorzał.

Kościół to niewielka, prostokątna, salowa świątynia z płaskim stropem. Znajduje się pomiędzy zabudowaniami klasztoru jezuitów, jest niewidoczna z przebiegającej poniżej ulicy. Fasadą zwrócona w stronę stoku wzgórza. O funkcji budynku informuje tylko krzyż misyjny stojący obok niego.

Źródło: Wikipedia

Koniec lat 50. XX w. – obóz ministrantów (m.in. z parafii w Przegorzałach) w Trzebuni. Autor nieznany, prawo do dysponowania publikacją Krzysztof Łuszczek

Jak wspomina Krzysztof Łuszczek – dawniej ministrant, były radny Przegorzał – kleryk Nowicki organizował obozy ministrantów z kilku krakowskich parafii (Przegorzały, parafia św. Barbary i inne). W obozach uczestniczyli też ministranci z Łodzi. Na jednym ze zdjęć widoczny ołtarz plenerowy, ułożony przez ministrantów z kamieni. Wyjazdy te miały częściowo charakter obozów harcerskich, obozów przetrwania. Odbywały się też m.in. wycieczki do Niepołomic. 

1957 – Krzysztof Łuszczek, I Komunia Święta, Autor nieznany, prawo do dysponowania publikacją Krzysztof Łuszczek

Zdjęcie wykonane z okazji I Komunii Świętej w 1957 roku. Pan Krzysztof Łuszczek był jedynym chłopcem w długich spodniach, wszyscy pozostali mieli na sobie białe spodnie do kolan. Widoczny na zdjęciu ołtarz skonstruowany został na zewnątrz kościoła. Do komunii przystępowało w 1957 roku ok. 40 dzieci – parafia obejmowała w tamtym czasie także Bielany.