Świetlica kulturalna przy KS Przegorzalanka

W ramach teatru dziecięcego w świetlicy przy KS Przegorzalanka funkcjonował zespół tańca dziecięcego, prowadzony przez panią Renatę Cień; następnie zespół dziecięcy prowadziły panie Irena Master i Janina Dudek. Stoją od lewej: Zofia Mazur, Maria Stus, Antonina Sas, Elżbieta Pluta, Irena Pietraszek, Janina Kuśmierczyk. Klęczą od lewej: Danuta Toporek, Anna Marchewka, Zofia Kluzek.

Historia świetlicy

opowiedziana przez Wiesławę Waryszak, byłą kierowniczkę Klubu Środowiskowego w Przegorzałach, oraz Krzysztofa Łuszczka, wieloletniego radnego.

Świetlica kulturalna (miejsce zabaw szkolnych, przedstawień teatralnych itp.), z której korzystała młodzież Przegorzał i Salwatora, istniała od czasów przedwojennych; znajdowała się na terenie Bielan i nazywano ją „Betlejem”. W „Betlejem” na Bielanach wystawiane były ambitne sztuki, a zaangażowany był tam m.in. Piotr Skrzynecki. 

Po wojnie świetlica powstała też na terenie KS Przegorzalanka, kiedy w ramach budowy nowego boiska wyrównano grunt i wybudowano barak – nową siedzibę świetlicy. W świetlicy przy KS Przegorzalanka od ok. 1950 roku odbywały się przedstawienia, zabawy, spotkania i potańcówki. Przedstawienia teatralne organizowane były w świetlicy przez nauczycielkę ze Szkoły Podstawowej nr 63 w Przegorzałach. W świetlicy wystawiano m.in. „Zemstę”, „Kopciuszka”, „Calineczkę”. Wśród aktorów byli: Jacek Polewka, Lidia Prażmak, Krystyna Banach, Łucja Łuszczek, Danuta Toporek, Zbigniew Polewka, Ryszard Palik, Krzysztof Łuszczek, Wiesława Kusek (obecnie: Waryszak). Wokół świetlicy był błotnisty teren, brakowało dojazdu.

Krzysztof Łuszczak wspomina nagranie audycji radiowej „Gromadka świetlicowa” – dziennikarka, która przybyła nagrać audycję na temat świetlicy, musiała pokonać błotnistą drogę wieczorną porą.

Lata 50. XX w. – przedstawienie „Calineczka” w świetlicy kulturalnej przy KS Przegorzalanka. Autor nieznany. Prawo do dysponowania publikacją: Krzysztof Łuszczek

Po przedstawieniach, które były biletowane, odbywały się zabawy dochodowe; był też bufet z ciastkami. Organizowano wycieczki statkiem do Tyńca i Niepołomic. W ramach teatru funkcjonował prężny zespół tańca dziecięcego, prowadzony przez panią Renatę Cień, a następnie przez Irenę Master i Janinę Dudek. Od ok. 1957 roku do końca funkcjonowania świetlicy przy KS Przegorzalanka (1970) 2 razy w tygodniu pojawiało się tam kino objazdowe. Jednym z operatorów kina był Zdzisław Pietruszka, pracownik filmoteki na ul. Smoleńsk – to stamtąd wypożyczane były filmy.

Gdy wyświetlano „Karierę Nikodema Dyzmy” w wersji sprzed wojny, podczas niektórych scen obiektyw był zasłaniany.

Plakaty z filmoteki rozwieszał Czesław Pasternak. W świetlicy działał też klub brydżowy.


W 1970 roku, podczas asfaltowania ul. Przegorzalskiej (obecnie: Kamedulskiej), poinformowano, że świetlica grozi zawaleniem i będzie służyła jako magazyn budowlany. W 1973 roku uruchomiono świetlicę w nowo wybudowanym budynku, gdzie mieściła się także przychodnia. Od tamtego czasu świetlica, wcześniej podlegająca pod Pałac pod Baranami, zaczęła podlegać Wydziałowi Kultury i Sportu Dzielnicy Krowodrza, pod nazwą Klubu Środowiskowego. W wyniku późniejszej reorganizacji wszystkie kluby środowiskowe Krowodrzy zaczęły funkcjonować w ramach sieci klubów Dworku Białoprądnickiego. Od 1973 roku kolejnymi kierownikami Klubu Środowiskowego byli: Jacek Kapela, Bożena Rajzer, Janusz Żuk, Wiesława Waryszak, Alicja Szpot. W czasach, gdy dyrektorem był Jacek Kapela, w Klubie Środowiskowym uczyła muzyki pani Krystyna Lepszy. Za czasów kierownictwa pani Wiesławy Waryszak zaczęto organizować wycieczki; pojawiło się Lato w Mieście i inne nowe inicjatywy. Od ok. 1992 roku klub umożliwiał uczestnictwo w kursie prawa jazdy.

Zdjęcie u góry: poł. lat 50. XX w. – dziecięcy zespół taneczny w klubie środowiskowym przy KS Przegorzalanka. Autor nieznany. Prawo do dysponowania publikacją: Wiesława Waryszak. Wymiary zdjęcia: 58×82 cm.