Przegorzalska willa Spissów

Willa Spissów od strony południowej, ok. 1950 r., Kraków, archiwum domowe rodziny Spissów

Historia powstania willi inżyniera Spissa w Przegorzałach związana jest z działalnością krakowskiego architekta Adolfa Szyszko-Bohusza, który jeszcze przed zakończeniem I wojny światowej nabył w tym miejscu od klasztoru kamedułów na Bielanach obszerną, obejmującą 9 hektarów działkę. Architekt wykorzystywał w tym czasie mieszkanie służbowe na wzgórzu wawelskim, a dom w Przegorzałach miał stanowić jego drugą, podmiejską siedzibę.

Budowa willi została zrealizowana w latach 1924-1926.  Dom powstał w najbardziej malowniczym miejscu Przegorzał, na skalnym wzniesieniu, z którego rozpościera się widok na dolinę Wisły. Początkowo willi miały towarzyszyć obszerne oficyny, których rozmiar i rzut przypominał bardziej pensjonat niż budynek gospodarczy. Do budowy dodatkowego obiektu nigdy jednak nie doszło. W kolejnych latach Adolf Szyszko-Bohusz postanowił odsprzedać fragmenty swojej posiadłości. Nie była to jednak sprzedaż dla zysku. Działki miały trafić do przyjaciół i znajomych, których architekt chciał zachęcić do wybudowania własnych podmiejskich domów w pobliżu. Przegorzały mogłyby się wówczas stać inteligencko-artystyczną enklawą, dla której precedensem w Krakowie były już, m.in. osiedle willowe na Salwatorze oraz kolonia profesorska przy placu Axentowicza.

Zachęcamy do zapoznania się z resztą artykułu opracowanego przez Michała Wiśniewskiego umieszczonego na stronie krakowskiego szlaku modernizmu.

Projekt Willi J.W.P.L. i M. Spissów w Przegorzałach, rok 1930. Kraków, archiwum domowe rodziny Spissów