fot. Dominika Mikołajec
Pomnik Ofiar pacyfikacji Woli Justowskiej 28 lipca 1943 przy ul. 28 lipca 1943
autor: Szorc (1950)
Pomnik usytuowany przy ul. 28 lipca 1943 upamiętnia tragiczne wydarzenia z nocy 28 na 29 lipca 1943 roku. Wojska niemieckie pod dowództwem Juliana Schörnera otoczyły sporą część terenów Zwierzyńca: Wolę Justowską, Bielany, Chełm, Olszanicę, Zakamycze, Przegorzały. Akcja „Las Wolski” przewidziana była na dużą skalę.
Od rana odbywały się rewizje domostw, a mieszkańców wyrzucano na zewnątrz. Podczas przeszukania, w mieszkaniu Ludmiły Korbutowej znaleziono ukrytą pod podłogą drukarnię konspiracyjną. To uruchomiło dalsze wydarzenia.
Na pobliskiej łące mężczyźni byli zobowiązani wykopać dół, który stał się mogiłą dla mieszkańców. Na miejscu rozstrzelano 21 osób, a zwłoki zakopano. Dwie kolejne osoby zginęły w więzieniu na Montelupich, a jedna (Ludmiła Korbutowa) w obozie w Oświęcimiu.
Po wyzwoleniu Krakowa zwłoki ekshumowano i pochowano na cmentarzu Salwatorskim.
Na pamiętnej Łące Męczeństwa w 1950 roku powstał obelisk zawierający 24 nazwiska zamordowanych. Obok znajduje się wysoki, drewniany krzyż. W 2003 roku mieszkańcy przegrali walkę o teren pamięci, więc obecnie łąka jest otoczona ogrodzeniami nowych inwestycji. Ulica sąsiadująca z łąką i pomnikiem nosi nazwę: 28 lipca 1953, a niedaleko znajduje się ulica upamiętniająca Ludmiłę Korbutową.
Każdego roku, w niedzielę najbliższą dacie pacyfikacji, na łące przed pomnikiem odprawiana jest msza św. za poległych 28 lipca 1943 roku mieszkańców Woli Justowskiej.
Zapraszamy do przeczytania wyczerpującego artykułu wraz z zeznaniami świadków tamtych wydarzeń: http://krakow.wyborcza.pl/krakow/1,42699,1595529.html
oraz do zapoznania się z tekstem pani Anny Czocher na stronie Dziennika Polskiego, który powstał we współpracy z krakowskim oddziałem Instytutu Pamięci Narodowej. https://plus.dziennikpolski24.pl/pacyfikacja-woli-justowskiej-dochodzenia-niemcy-prowadzili-w-kilku-miejscach-katujac-przesluchiwanych/ar/13377755